शिवसेना: महाराष्ट्राच्या राजकारणातील अग्रगण्य शक्ती

शिवसेना ही भारतातील एक प्रमुख राष्ट्रवादी राजकीय पक्ष आहे, ज्याचा प्रभाव महाराष्ट्राच्या राजकारणावर १९६६ पासून दिसून येतो. बालासाहेब ठाकरे यांनी स्थापन केलेल्या या पक्षाने 'मराठी माणसा'चे हक्क रक्षण करण्याच्या मागणीसह राजकीय सुरुवात केली.

प्रारंभिक इतिहास आणि स्थापना (१९६६-१९९५)

• १९ जून १९६६: मुंबईत बालासाहेब ठाकरे यांनी शिवसेना ची स्थापना
• मूळ उद्देश: दक्षिण भारतीयांविरुद्ध मराठी भाषिकांसाठी रोजगारांची मागणी
• १९७० चे दशक: 'महाराष्ट्रासाठी महाराष्ट्र' हा नारा लोकप्रिय झाला
• १९८५: पहिल्यांदा बृहन्मुंबई महानगरपालिकेत सर्वाधिक जागा मिळवल्या

विचारधारा आणि राजकीय तत्त्वज्ञान

1. हिंदुत्व: राष्ट्रीय स्वाभिमान आणि हिंदू अस्मितेचे रक्षण
2. मराठी माणूस: महाराष्ट्रातील स्थानिक लोकांचे आर्थिक-सामाजिक हित
3. राष्ट्रवाद: काश्मीर समस्या आणि पाकिस्तानविरोधी भूमिका
4. समाजहित: मध्यमवर्गीयांच्या समस्यांवर लक्ष केंद्रित

महत्त्वाचे नेते आणि भूमिका

राजकीय प्रभाव आणि निवडणूक यश

• १९९५: भाजप-शिवसेना युतीने महाराष्ट्रात पहिल्यांदा सरकार स्थापन केले
• २०१९ विधानसभा निवडणूक: ५६ जागांवर विजय
• २०२४ लोकसभा निवडणूक: महायुती युतीतून ९ खासदार

२०२२ चे विभाजन: ठाकरे vs शिंदे गट

1. जून २०२२: एकनाथ शिंदे यांनी ४० आमदारांसह उद्धव ठाकरे सरकारविरोधी विद्रोह केला
2. निकाल: महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्रीपद शिंदे गटाकडे गेले
3. वर्तमान स्थिती:

• शिवसेना (उद्धव बालासाहेब ठाकरे): 'फूल आणि तरवार' चिन्ह
• शिवसेना (एकनाथ शिंदे): निवणुक आयोगाकडून 'शिवसेना' नावाचा अधिकार

महाराष्ट्राच्या विकासात योगदान

• मुंबई उन्नती प्रकल्प: आधुनिक पायाभूत सुविधांचा विकास
• किसान समर्थक धोरणे: विजेच्या बिलावरील सूट योजना
• महिला सक्षमीकरण: सक्षम योजनेतून आर्थिक मदत

वाद आणि टीका

• १९९२-९३: मुंबई दंगलीतील भूमिकेबद्दल टीका
• मराठी भाषेचा अतिरेक: इतर भाषिकांविरुद्ध भेदभावाचे आरोप
• २०२२ विभाजन: पक्षाच्या मूळ विचारसरणीतून विचलन

भविष्यातील आव्हाने

• महाराष्ट्र बाहेर राजकीय प्रभाव वाढवणे
• शेतकरी संकट आणि बेरोजगारीचे प्रश्न सोडवणे
• दोन गटांमधील कायदेशीर लढाईचा परिणाम

शिवसेना हा महाराष्ट्राच्या राजकीय परिदृश्यातील महत्त्वाचा घटक बनून राहिला आहे. पक्षाच्या भविष्यातील यशासाठी संघटनेचे एकत्रीकरण आणि युवा नेतृत्वाचा विकास निर्णायक ठरेल.